Jeszcze inne lekcje ;)

olusia93

Zaimki osobowe

Wyróżniamy następujące zaimki osobowe:

Liczba pojedyncza

ich - ja [iś]
du - ty [du]
er - on [er]
sie - ona [zi]
es - ono [es]

Liczba mnoga

wir - my [wir]
ihr - wy [ir] - nie czytamy "h" gdyż znajduje się w środku
wyrazu, jest to tak zwane "nieme h".
sie - oni
Sie - Pan, Pani, Państwo, Panowie, Panie - jest to forma
grzecznościowa. Polacy mylą często "sie" (oni) z Sie (forma
grzecznościowa). W odróżnieniu od "sie" (oni) w języku niemieckim
formę grzecznościową "Sie" piszemy zawsze dużą literą.

Uwaga!

Pominięcie zaimka osobowego (ich, du, er, sie, es, wir, ihr, sie,
Sie) w języku niemieckim (co dozwolone jest w języku polskim)
jest NIEDOPUSZCZALNE i niepoprawne.
Wyjątkiem od tej reguły jest tryb rozkazujący.

Przykład:

Ich mache das - DOBRZE!
Mache das - ŹLE!
Mach das! - DOBRZE!

olusia93

Czasowniki w języku niemieckim odmieniamy przez zaimki osobowe.

UWAGA!

W języku niemieckim WSZYSTKIE czasowniki poza naprawdę nielicznymi
wyjątkami (np. tun - czynić) kończą się na "-en", oraz na "-n". Jest
to jedna z najbardziej podstawowych i najważniejszych zasad w języku
niemieckim!

Czasownik dzieli się na temat i końcówkę. Temat zawsze pozostaje ten
sam a zmienia się końcówka.

Zobacz na przykładzie czasownika gehen - iść

geh - temat
en - końcówka

Tak więc do każdej osoby dołącza się osobną, określoną końcówkę:

- do zaimka "ich" dołączamy "-e"
- do zaimka "du" dołączamy "-st"
- do zaimków "er" "sie" "es" dołączamy "-t"
- do zaimka "wir" dołączamy "-en"
- do zaimka "ihr" dołączamy "-t"
- do zaimka "sie" dołączamy "-en"
- do zaimka "Sie" dołączamy "-en"

Wskazówka!

Pierwsza oraz trzecia osoba liczby mnogiej wraz z formą grzecznościową
mają takie same końcówki "-en".

Dla przykładu odmienimy czasownik machen - robić - jest to
bezokolicznik

----------------------

PRZYPOMNIENIE:

Bezokolicznik jest to podstawowa forma czasownika. Bezokoliczniki nie
określają czasu, rodzaju, liczby, osoby, trybu ani strony.
Np. machen - robić, wyraża tylko czynność. Nie mówi nam, kto daną
czynność wykonuje, ani kiedy.

Dlatego czasowniki w słownikach występują właśnie w bezokoliczniku.

W języku polskim bezokoliczniki kończą się zazwyczaj na "ć" i "c" -
wlec.

Odmieniamy czasowniki w języku nimieckim
na przykładzie czasownika machen:

Liczba pojedyncza

ich - mache (ja robię)
du - machst (ty robisz)
er - macht (on robi)
sie - macht (ona robi)
es - macht (ono robi)

Liczba mnoga

wir - machen (my robimy)
ihr - macht (wy robicie)
sie - machen (oni robią)
Sie - machen (Pan, Pani, Państwo, Panowie, Panie robi/robią)

olusia93

Podstawowych zwrotów w języku niemieckim należy nauczyć się na pamięć.
Są to podstawowe i bardzo potrzebne zwroty. Po ich nauczeniu się
będziesz potrafił już przywitać się i przedstawić po niemiecku. Do
każdego zwrotu załączona jest wymowa.

tak - ja [najzwyklej w świecie "ja" Smile

]
nie - nein [najn]
proszę - bitte [bite]
dziękuję - danke [danke]
dziękuję bardzo - danke schön [danke szu/in]
przepraszam - Entschuldigung [entszuldigung]
Jak się nazywasz? - Wie ist dein Name? [wi ist dajn name]
Nazywam się... - Mein Name ist... [majn name ist]
Nazywam się - Ich heisse... [iś hajse]
Nie rozumiem - Ich verstehe nicht. [iś ferszteje niśt]
Czy mówisz po angielsku? - Sprichst du Englisch? [szprichst du
englisz?]

Przywitania i pożegnania

Hallo! - Cześć! [halo]
(mówimy na przywitanie)

Guten Morgen! - Dzień dobry! [guten morgen]
(używamy tylko między godziną 6.00 a 10.00 rano)

Guten Tag! - Dzień dobry! [guten tag]
(używamy po godzinie 10.00 rano)

Guten Abend! - Dobry wieczór! [guten abend]
(używamy wieczorem, po godzinie 18.00)

Gute Nacht! - Dobranoc! [gute nacht]
(używamy późnym wieczorem)

Grüß Gott! - Szczęść Boże! [grus got]
Servus! - cześć! [servus]
(Oba te zwroty używane są tylko w południowych Niemczech i Austrii!)

Auf Wiedersehen! - do zobaczenia! [auf widerzejen]
(używamy jeśli się z kimś żegnamy - o każdej porze)

Auf Wiederhören! - do usłyszenia! [auf widerhuren]
(mówimy na zakończenie rozmowy telefonicznej)

Tschüss! - Cześć! [czus]
("cześć" ale tylko na pożegnanie! np. kiedy żegnamy się z kolegą po
szkole)

Bis gleich! - Do zobaczenia wkrótce. [bis glajś]
(mówimy kiedy się z kimś żegnamy ale wiemy że za jakiś czas znowu się
zobaczymy)

Mach's gut! - Trzymaj się! [machs gut]
(np. kiedy żegnamy się z kolegą)

Bis später! - Do zobaczenia później! [bis szpejter]
(mówimy kiedy się z kimś żegnamy ale wiemy że za jakiś czas znowu się
zobaczymy)

olusia93

dwa podstawowe i najważniejsze czasowniki w języku niemieckim: sein i haben

Czasownik sein - być

Kociak666 odmiana czasownika sein jest następująca:

ich - bin
du - bist
er/się/es - ist
wir - sind
ihr - seid
Sie/Sie - sind

Czasownik sein (być) jest niezaprzeczalnie czasownikiem podstawowym.

Jest on jednym z trzech czasowników posiłkowych (obok haben i werden) i odmienia się nieregularnie.

Zapamiętanie jego odmiany jest podstawą - początkiem nauki niemieckiego.

Umożliwia, już na samym początku edukacji, zbudowanie wielu przydatnych zdań, np.:

Ich bin Polin. (Jestem polką)

Du bist aus Paris. ([Ty] jesteś z Paryża)

Richard ist müde. (Ryszard jest zmęczony

)

Anton und Peter sind fleißig. (Antoni i Piotr są pracowici)

Er ist 20 Jahre alt. (On ma 20 lat)

Wo ist das Buch? (Gdzie jest książka?)

W toku nauki czasownik ten będzie przydatny nie tylko do tworzenia czasu przeszłego Perfekt i Plusquamperfekt, ale także do tworzenia strony biernej.

Czasownik haben - mieć

ich habe
du hast
er/sie/es hat
wir haben
ihr habt
sie/Sie haben

Czasownik haben (mieć) jest drugim czasownikiem podstawowym.

Jego odmianę należy zapamiętać na samym początku nauki języka niemieckiego. W praktyce jest on bardzo często używany, dlatego warto dobrze go znać.

W toku nauki będzie on przydatny nie tylko do tworzenia czasu przeszłego Perfekt i Plusquamperfekt, ale również do tworzenia strony biernej.

Poprawnie odmieniając ten czasownik, już na początku nauki języka niemieckiego (podobnie jak z czasownikiem sein), można zbudować wiele zdań:

Ich habe zwei Kulis. (Ja mam dwa długopisy)
Du hast 200 Euro. (Ty masz 200 euro)
Er hat keinen Bruder. (On nie ma brata)
Wir haben Angst. (My mamy stracha -> my się boimy)

olusia93

PRZYPOMNIENIE
Rodzajniki określone używamy ze względu na brak możliwości określenia
rodzaju i/lub liczby rzeczownika na podstawie jego formy.

Ich użycie może zmienić znaczenie danego rzeczownika
---------------------------------------

Otóż z rodzajnikami określonymi występują:

- nazwy gór, mórz, jezior, gwiazd, rzek
- nazwy ulic, budowli, statków, hoteli, kin
- nazwy gazet, czasopism
- nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia, posiłków
- rzeczowniki w stopniu najwyższym i z liczebnikiem porządkowym

Z rodzajnikiem określonym występują także rzeczowniki, jeżeli są nam
znane, zostały uprzednio wymienione lub są powtarzalne.

Np.

Ist das ein Hund? (To jest pies?)
Ja. (tak)
Der Hund ist schwarz (Pies jest czarny).

Główną zasadą odnośnie rodzajnika określonego którą należy się
kierować jest to, iż używamy go jeżeli jest mowa o osobie lub rzeczy,
o której już coś wiemy, nie mówimy o niej po raz pierwszy.

Odmiana rodzajnika określonego: (liczba pojedyncza)

Rodzaj męski

Nominativ der
Genitiv des
Dativ dem
Akkusativ den

Rodzaj żeński

Nominativ die
Genitiv der
Dativ der
Akkusativ die

Rodzaj nijaki

Nominativ das
Genitiv des
Dativ dem
Akkusativ das

Tabelka odmiany rodzajnika określonego: (liczba mnoga)

Liczba mnoga

Nominativ die
Genitiv der
Dativ den
Akkusativ die

olusia93

Rodzajnik nieokreślony, który występuje z rzeczownikami
oznaczającymi osoby, przedmioty nieznane, o których mówimy po raz
pierwszy, które nie były wcześniej wspominane:

- Das ist eine Blume. Die Blume ist schön.
- Ich kaufe mir einen Computer. Der Komputer ist wunderbar.

Rodzajnik nieokreślony poprzedza rzeczowniki określające jedną osobę
lub rzecz z większego zbioru:

- Das Pferd ist ein Tier.
- Der Baum ist eine Pflanze.

Rodzajnik nieokreślony używamy z rzeczownikiem po wyrażeniu "es gibt"
- znajduje się:

- Es gibt eine Frau.
- Es gibt ein Auto.

Schemat odmiany rodzajnika nieokreślonego:

Rodzaj męski

Nominativ ein
Genitiv eines
Dativ einem
Akkusativ einen

Rodzaj żeński

Nominativ eine
Genitiv einer
Dativ einer
Akkusativ eine

Rodzaj nijaki

Nominativ ein
Genitiv eines
Dativ einem
Akkusativ ein

Ważne:

Rodzajnik nieokreślony (ein, eine, ein) NIE POSIADA LICZBY MNOGIEJ.

Sie haben eine Bücher - ŹLE!
Sie haben die Bücher - DOBRZE!

olusia93

Rodzaje rzeczowników

Rodzaj męski używamy mówiąc o:

a) Nazwach marek samochodów
(der BMW, der Mercedes)

b) Nazwach stron świata, opadów, wiatrów itp.
der Norden, der Schnee, der Wind, der Monsun

c) Nazwach jezior i gór
der Kilimandscharo, die Ostsee

d) Nazwach osób i zwierząt rodzaju męskiego
der Bauer, der Tiger, der Arzt

e) Nazwach pór roku, dni tygodnia i miesięcy
der August, der Montag, der Sommer

Również rzeczowniki z przyrostkiem:

- e (der Deutsche)
- er (der Deutscher)
- ig (der König)
- ling (der Liebling)
- oraz rzeczowniki pochodzenia obcego z przyrostkiem: -al, -us,
-ismus, -ar, -ent, -et, - eur, -ier, -ist, -or.

Rodzaj żeński

a) Liczby użyte rzeczownikowo
(die Milion, die Tausend)

b) Nazwy statków i samolotów
(die Titanic)

c) Nazwy drzew i wielu kwiatów
(die Tulpe, die Rose, die Birke)

Również rzeczowniki z przyrostkiem:

- e (die Lampe)
- ei (die Turkei)
- ung (die Sicherung)
- schaft (die Schwangerschaft)
- keit (die Schwierigkeit)
- heit (die Krankheit)
- in (die Kollegin)
- oraz rzeczowniki pochodzenia obcego: -tion, -tat, -ur, -ie, -ion,
-ik.

Rodzaj nijaki

a) Nazwy hoteli, kawiarni, kin
b) Nazwy liter, kolorów
(das Rot, das Grün, das Braun itp.)

Również rzeczowniki z przyrostkiem:

- tum (das Eigentum)
- nis (das Erzeugnis)
- sel (das Ratsel)
- chen (das Hähnchen)
- lein (das Brüdelein)

olusia93

Liczebniki główne odpowiadają na pytanie wie viel(e)? (ile?).

Liczebniki główne piszemy małą literą z wyjątkiem trzech, które są
rzeczownikami:

die Null - zero

die Million - milion

die Miliarde - miliard.

Liczebników głównych używamy określając liczbę (rzeczownik występuje
wówczas bez rodzajnika), np.: zwei Tische, 30% (dreißig Prozent).

Ponadto używa się ich przy określeniu godziny, np.: 5.00 - fünf Uhr
oraz przy podawaniu roku w datach: Der erste Weltkrieg hatte seinen
Anfang im Jahre 1914 (... neunzehnhundertvierzehn).

Przykłady liczebników głównych:

1 eins 11 elf 20 zwanzig 30 dreißig
2 zwei 12 zwölf 21 einundzwanzig 31 einunddreißig
3 drei 13 dreizehn 22 zweiundzwanzig ...
4 vier 14 vierzehn 23 dreiundzwanzig 40 vierzig
5 fünf 15 fünfzehn 24 vierundzwanzig 50 fünfzig
6 sechs 16 sechzehn 25 fünfundzwanzig 60 sechzig
7 sieben 17 siebzehn 26 sechsundzwanzig 70 siebzig
8 acht 18 achtzehn 27 siebenundzwanzig 80 achtzig
9 neun 19 neunzehn 28 achtundzwanzig 90 neunzig
10 zehn 29 neunundzwanzig 100 (ein)hundert
101 (ein)hunderteins
...
200 zweihundert
...
1000 (ein)tausend
1001 (ein)tausendeins
2000 zweitausend
7432 siebentausendvierhundertzweiunddreißig
1000 000 eine Million
4000 000 vier Millionen

Liczebniki porządkowe (Die Ordinalzahlen)

Liczebniki porządkowe odpowiadają na pytanie wievielte? (który z
kolei?).

Liczebniki porządkowe tworzy się poprzez dodanie do liczebników
głównych 1-19 przyrostka -te (der zweite, die fünfte, das elfte).

WYJĄTKI: 1. - der/die/das erste

3. - der/die/das dritte

8. - der/die/das achte

Pozostałe liczebniki porządkowe od 20 tworzymy poprzez dodanie
koncówki -ste (der zwanzigste, die hundertste).

Liczebniki te wystepują z rodzajnikiem określonym (das zehnte),
zaimkiem dzierżawczym (mein erstes Auto) lub zaimkiem wskazującym
(diese zweite Dame).

Jeśli chodzi o deklinację, to odmieniają się podobnie jak
przymiotniki.

Po liczebnikach porządkowych stosuje się kropkę!:

Heute ist der 20. (zwanzigste) Juni 2007.

Am 8. (achten) Januar habe ich Geburtstag.

Gestern hatten wir den 16. (sechzehnten) Dezember.

Liczebniki ułamkowe określają części całości.

Licznik takiego ułamka jest czytany jako liczebnik główny a mianownik
jako liczebnik porządkowy z końcówką - tel (1-19) lub -stel (powyżej
20).

Liczebniki ułamkowe mają rodzajnik "das" i pisze się wielką literą.
Np.: 1/6 - ein Sechstel
4/5 - vier Fünftel
UWAGA: 1/3 - ein Drittel
7/25 - sieben Fünfundzwanzigstel

Liczebniki ułamkowe mogą także występować w funkcji przydawki:
dreiviertel Stunde.

0,5 - ein halb
1,5 - eineinhalb = anderthalb = ein und ein halb
2,5 - zweieinhalb

olusia93

Pytania o czas:
Wie viel Uhr ist es?
Wie spät ist es?

Do określenia czasu w j. niemieckim używamy liczebników głównych,
inaczej niż w j. polskim, gdzie używa się liczebników porządkowych.

Na pytanie dotyczące czasu odpowiada się:
Es ist ...(acht, zehn, einundzwanzig...) Uhr.
Jest ... (ósma, dziesiąta, dwudziesta pierwsza) (godzina).

Na pytanie:
Um wie viel Uhr ... (kannst du mich besuchen)?
O której godzinie ... (możesz mnie odwiedzić)?

Odpowiadamy:
Um ... (acht, zehn, siebzehn) ... .
O ... (ósmej, dziesiątej, siedemnastej) ... .

6.00 - Es ist sechs Uhr.
19.00 - Es ist neunzehn Uhr.
23.00 - Es ist dreiundzwanzig Uhr.
5.06 - Es ist fünf Uhr sechs.
14.43 - Es ist vierzehn Uhr dreiundvierzig.

Powyższe przykłady można także zapisać inaczej,
używając określeń "po" - nach, "przed" - vor:

5.06 - Es ist sechs (Minuten) nach fünf.
14.43 - Es ist siebzehn (Minuten) vor fünfzehn.

Pozostałe szczególne przypadki wyrażania czasu:
4.30 - Es ist halb fünf. - Jest w pół do piątej.
17.30 - Es ist halb achtzehn/sechs.

4.45 - Es ist Viertel vor fünf. - Jest kwadrans przed piątą.
4.15 - Es ist Viertel nach vier. - Jest kwadrans po czwartej.

olusia93

Aby powiedzieć jakie jest Twoje hobby najprościej w świecie powiesz:

Mein Hobby ist ... - moim hobby jest [majn hobby i/yst]

Na przykład:

Mein Hobby ist Schwimmen. - Moim Hobby jest pływanie. [majn hobby ist szfimen]

Zamiast "Mein Hobby ist ..." możesz powiedzieć również "Interesuję się..."

Ich interessiere mich für ... - Interesuję się ... [iś interesire mich fur]

Na przykład:

Ich interessiere mich für Sport. - Interesuję się sportem. [iś interesire miś fur szport]

Tipp. Zapewne nie bardzo wiesz co oznacza "mich" oraz "für". Dokładnie dowiesz się tego w kolejnych lekcjach.
Trzecim wariantem poza "Mein Hobby ist..." oraz "Ich interessiere mich für..." jest "robię coś chętnie".

gern - chętnie
Ich ... gern. - robię coś chętnie

Na przykład:
Ich tanze gern. - Chętnie tańczę.

Uwaga!
Zauważ że przy pierwszych dwóch opcjach mówimy o czymś czym się interesujemy/jest naszym hobby stosując rzeczownik. Mówiąc zaś "ich...gern" nie możemy użyć rzeczownika lecz czasownik.

Przykład:
Tak jak w języku polskim, nie powiemy "ja taniec chętnie" tylko "ja chętnie tańczę".

Ich der Tanz gern - ŹLE!
Ich tanze gern. - DOBRZE

Przykłady mówienia o swoim hobby:

Ich interessiere mich für Musik. (interesuję się muzyką) [iś interesire miś fur muzik]

Mein Hobby ist der Tanz. (moim hobby jest taniec) [majn hobby ist der tanc]

Mein Hobby ist Surfen. (moim hobby jest surfowanie) [majn hobby ist surfen]

Ich spiele Fußball gern. (gram chętnie w piłkę nożną) [iś szpile fusbal gern]

Mein Hobby ist Radfahren. (moim hobby jest jazda na rowerze) [majn hoby ist radfaren]

Ich interessiere mich für Computerspiele. (interesuję się grami komputerowymi) [iś interesire miś fur komputerszpile]

Ich laufe gern (Chętnie biegam) [iś laufe gern]

Mein Hobby ist Fußball. (moim hobby jest piłka nożna) [majn hobby ist fusbal]